به گزارش گروه اقتصادی قدس‌آنلاین/ فاطمه معتمدی: گفته می‌شود یکی از خریداران عمده ارز، ایرانیان مقیم خارج هستند که اکنون با نوسانات رخ داده در بازار ارز نسبت به خروج سپرده‌های خود و تبدیل آن به ارز اقدام می‌کنند، ادعایی که تیم تحقیقاتی محمد حسین ادیب پژوهشگر اقتصاد ایران واستاد دانشگاه آن را مطرح کرده اند.

گفته می‌شود این افراد از سال‌ها قبل نسبت به دریافت وام کم بهره (کمتر از پنج درصد) از بانک‌های خارجی اقدام و سپس آن را با توجه به بالا بودن نرخ سود سپرده در ایران (بیش از 20 درصد) در بانک‌های ایرانی سپرده‌گذاری کردند با این تصور که نرخ ارز در ایران ثابت خواهد بود، اما اکنون بخصوص طی چند ماه اخیر و به دنبال نوسانات رخ داده در نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی نسبت به خروج نقدینگی خود از بانک‌ها اقدام و در مقابل وارد بازار خرید و فروش ارز شده‌اند.

این اقدام در حالی دارای اهمیت است که بدانیم میزان سپرده‌های بانکی شامل سپرده‌های ارزی و ریالی است. طبق آمار مانده کل سپرده‌ها در پایان فروردین ماه سال جاری افزون بر ۱۶۷۶ هزار میلیارد تومان شده که نسبت به فروردین ماه سال ۱۳۹۶ معادل ۳۰٫۷ درصد افزایش داشته است.

  جایگاه خاص ارز در سبد دارایی 

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در زمینه خروج سپرده‌های ایرانیان مقیم خارج از کشور از سیستم بانکی ایران و وارد شدن به بازار خرید ارز اظهار داشت: به طور کلی درحال حاضر ارز در سبد دارایی ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار است. تمام افراد، چه ایرانی مقیم خارج و چه افرادی که در داخل کشور سکنی داشته باشند به هرحال تصور می‌کنند ارز، دارایی برتر است. بنابراین نسبت به تبدیل دیگر دارایی خود به دارایی برتر اقدام می‌کنند.غلامحسین خورشیدی در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: به جرئت می‌توان گفت عمده ارزی که در کشور ناپدید می‌شود به خارج از کشور نمی‌رود؛ بلکه در خانه‌ها نگهداری می‌شود به این امید که قیمت افزایش یابد.

وی با بیان اینکه این اقدام در رفتارشناسی بازار عادی است و بسیاری از افراد داخل کشور نیز همین کار را دنبال می‌کنند، تصریح کرد: افراد برای تبدیل دارایی خود به دارایی برتر ریسک و مخاطره و میزان بازدهی را در نظر می‌گیرند. از این رو دارایی را انتخاب می‌کنند که ریسک کم و بازدهی زیادی داشته باشد که امروز ممکن است این دارایی برتر ارز و روز دیگر دارایی دیگری باشد. بنابراین نقدینگی سرگردان به آن سمت می‌رود.

 حجم قابل توجه سپرده‌گذاری های ایرانیان مقیم خارج 

وی درخصوص حجم سپرده‌های ایرانیان مقیم خارج در سیستم بانکی ایران و میزان سپرده خارج شده آنان برای ورود به بازار ارز خاطرنشان کرد: از میزان سپرده‌های بانکی ایرانیان مقیم خارج در سیستم بانکی کشور اطلاع دقیقی ندارم و آمار آن باید در اختیار بانک مرکزی باشد با این حال به نظر می‌رسد، حجم سپرده‌های ایرانیان خارج از کشور در بانک‌های ایران قابل توجه باشد که ورود آن به بازار ارز تقاضا برای ارز را افزایش می‌دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران در این باره که دولت چگونه می‌تواند جذابیت برای ماندن سپرده‌های بانکی ایرانیان مقیم خارج در سیستم بانکی ایجاد کند، یادآور شد: به دلایل امنیتی دولت می‌تواند اساساً مانع این خروج سپرده‌ها از سیستم بانکی شود. به عبارت دیگر در موارد خاص دولت می‌تواند با توجه به اینکه موضوع دارای اهمیت و جنبه دفاعی و راهبردی برای اقتصاد باشد از خروج سپرده‌های بانکی این افراد جلوگیری کند.خورشیدی ادامه داد: به نظر می‌رسد اکنون نیز وقت آن است که دولت در این موضوع ورود کند و البته توصیه می‌شود که در این راستا اقدام کند. باید توجه داشت در دنیا هم چنین تصمیماتی وقتی پای منافع ملی و اقتصاد ملی در میان است، اتخاذ می‌شود. بنابراین دولت و مجلس می‌توانند با لایحه و طرح‌های دو یا سه فوریتی، قانونی را تصویب کنند و برابر آن به بانک مرکزی اجازه داده شود تا در خصوص خروج سپرده‌های بانکی این افراد که هدف دارند در بازار ارز ورود یابند، محدودیت ایجاد کند و اجازه تبدیل ریال به ارز را ندهند که البته این اقدام تبعاتی را خواهد داشت.

وی در این باره که آیا ایجاد محدودیت برای خروج سپرده‌های بانکی ایرانیان مقیم خارج در سیستم بانکی داخل کشور با مقوله جذب سرمایه‌های ایرانیان منافات ندارد، گفت: افرادی که سپرده‌های خود را از بانک خارج و قصد دارند وارد بازار ارز شوند، سرمایه‌گذار نیستند؛ بلکه قصد دارند از بازار ارز و وضعیت موجود استفاده کنند و به اقتصاد ملی ضربه می‌زنند.

  اعتماد ضعیف

درعین حال یک کارشناس بازار پولی - بانکی نیز معتقد است: اینکه گفته می‌شود ایرانیان خارج از کشور طی 10 سال گذشته پس از دریافت وام‌های کم بهره این مبالغ را در بانک‌های ایرانی با سود بالا و بیش از 20 درصد سپرده‌گذاری کردند و اکنون با نوسانات رخ داده در بازار ارز و با هدف جلوگیری از ضرر و زیان دارایی خود نسبت به خروج این پول‌ها از بانک‌های داخل کشور اقدام و وارد بازار ارز شدند و جزء خریداران عمده ارز هستند، حقیقت ندارد.

احمد حاتمی یزد که سابقه مدیرعاملی بانک صادرات را نیز در کارنامه کاری خود دارد، افزود: این افراد در خارج از کشور سکنی دارند. اصولاً کسی که در خارج از کشور زندگی می‌کند، تمایلی به آوردن پول به داخل کشور ایران و سپرده‌گذاری در سیستم بانکی کشور را ندارد چراکه قوانین مالکیت، تضمین شده نیست و همچنین اعتماد به سیستم بانکی ضعیف است. بنابراین تا آنجاکه اطلاع داریم، ایرانیان خارج از کشور تمایل به سپرده گذاری در ایران ندارند و اگر هم سپرده‌گذاری وجود داشته باشد، درصد آن ناچیز است.

انتهای پیام/